Members

Q&A IMPACTPaperRec

IMPACTPaperRec / Q&A IMPACTPaperRec

Jaka była przyczyna powstania IMPACTPapeRec?

IMPACTPapeRec to europejski projekt, którego celem jest pobudzenie gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez dalsze zwiększanie poziomu selektywnej zbiórki papieru do recyklingu (PfR – paper for recycling) oraz promowanie odpowiednich schematów pozwalających na uniknięcie składowania i spalania odpadów.

Obecna produkcja papieru i tektury w UE wynosi 91 milionów ton rocznie przy konsumpcji na poziomie 82 milionów ton. Ilość papieru do recyklingu (PfR) zbieranego z gospodarstw domowych, lokali handlowych, przemysłowych i biurowych to 58 milionów ton, a zatem stopa recyklingu papieru wynosi 71,7%. Udział PfR w ogólnej puli surowcowej europejskiego przemysłu papierniczego wzrósł z 25 milionów ton w 1991 roku do 47 milionów ton w 2014 roku.

Wzrost dostępności PfR nie miał jednak miejsca we wszystkich krajach UE, dotyczy to zwłaszcza państw Europy Środkowej i Wschodniej. Co więcej, jakość zbieranego materiału nie zawsze spełnia wymogi recyklingu. Bez podjęcia dodatkowych środków utrzymanie tempa wzrostu zbiórki PfR, jakie obserwujemy w ostatnich latach, będzie z tych powodów utrudnione.

Jak finansowany jest projekt?

Projekt finansowany jest przez Unię Europejską ze środków programu Horyzont 2020. Projekt potrwa dwa lata – od lutego 2016 roku do stycznia 2018 roku.

Kim są partnerzy?

IMPACTPapeRec to konsorcjum 19 partnerów z ośmiu krajów: Austrii, Belgii, Bułgarii, Francji, Niemiec, Polski, Rumunii i Hiszpanii. Innowacyjne podejście, definiujące strategie uczestnictwa w selektywnej zbiórce papieru nastawionej na efektywny recykling, opiera się na zaangażowaniu całego łańcucha wartości papieru: jednostek badawczych (ITENE i PTS), dużych producentów papieru (Saica, Hamburger, Stora Enso), dużego przedsiębiorstwa gospodarki odpadami (Tega), europejskiej sieci handlowej (Carrefour), przedstawicieli małych i średnich przedsiębiorstw (PROPAKMA, Fenix Dupnica), organów i władz lokalnych (ACR+, Sfantu Gheorge, Mihai Viteazu, Dupnitsa, Mezdra, Trivalis), Niemieckiego Instytutu Standaryzacji (DIN), organizacji ROP (Ecofolio), organizacji europejskiego sektora papierniczego (CEPI) i ekologicznej organizacji pozarządowej (EEB). Taki dobór partnerów zapewnia równą reprezentację wzdłuż łańcucha wartości.

Jaki jest cel projektu?

Celem projektu IMPACTPapeRec jest dalsze zwiększanie poziomu selektywnej zbiórki papieru do recyklingu (PfR – paper for recycling) oraz promowanie odpowiednich schematów pozwalających uniknąć składowania i spalania odpadów.

Głównym dążeniem jest uczynienie z Europy lidera zbiórki PfR poprzez dostarczenie innowacyjnej i powszechnej platformy transferu wiedzy umożliwiającej obecną i przyszłą współpracę. Planuje się przeprowadzenie analiz najlepszych praktyk w zakresie zbiórki PfR oraz procedur oceny z uwzględnieniem szczególnych warunków lokalnych. Ułatwią one podejmowanie wiarygodnych decyzji oraz podsuną decydentom rozwiązania gwarantujące dostępność PfR w Europie dzięki usprawnianiu zbiórki papieru.

Ambicją IMPACTPapeRec jest pełnienie roli wspólnego centrum informacjio zbiórce PfR dla europejskiego przemysłu poprzez zbieranie i rozpowszechnianie informacji oraz wymianę doświadczeń, spostrzeżeń i wyników między uczestnikami łańcucha wartości. Ulepszanie, rozwój i promowanie najlepszych praktyk w zbiórce papieru wymaga ujednolicenia metodologii ewaluacji i porównywania.

Które kraje znajdują się w centrum zainteresowania projektu?

Projekt koncentruje się na tych krajach, w których stopa recyklingu papieru utrzymuje się poniżej średniej, takich jak Bułgaria, Polska i Rumunia, ale również tych krajach, gdzie papier z gospodarstw domowych, małych sklepów i biur zbierany jest w ramach jednego zmieszanego strumienia materiałów nadających się do recyklingu, jak ma to miejsce we Francji i w Wielkiej Brytanii. Planowane jest opracowanie Podręcznika Najlepszych Praktyk, który będzie stanowić pomoc dla różnych regionów UE przy implementacji najlepszych procedur zbiórki.

Co to jest papier do recyklingu (PfR – Paper for Recycling)?

Papier do recyklingu to „zużyty papier i tektura pochodzące ze zbiórki selektywnej i posegregowane zgodnie z europejskim wykazem znormalizowanych odmian papieru i tektury do recyklingu (EN 643).” [Europejska deklaracja dotycząca recyklingu papieru]

Dlaczego papier powinien być poddawany recyklingowi?

Dlatego, że ma to sens z ekonomicznego i ekologicznego punktu widzenia. Recykling papieru powszechnie postrzegany jest jako najlepsza metoda ograniczenia środowiskowego wpływu używania papieru. Pochodzące z recyklingu włókna są dla przemysłu niezbędnym źródłem surowca, pozwalającym na zwiększenie zasobooszczędności. Dzięki selektywnej zbiórce i recyklingowi papieru władze lokalne zmniejszają ilość odpadów, które muszą być spalane lub składowane.

Ile papieru trafia do recyklingu w UE?

Europa jest światowym liderem recyklingu papieru. Obecnie wskaźnik recyklingu papieru wynosi 72%. Oznacza to, że europejscy producenci papieru jako surowca używają coraz więcej włókien pochodzących z recyklingu. W 1992 roku papier do recyklingu (PfR) stanowił do 35% surowca przy 51% zawartości papierówki. W 2014 roku proporcje tych składników w puli surowcowej wynosiły 46% dla PfR i 39% dla papierówki.

Dlaczego zbiórka selektywna jest najlepszą opcją?

Przez wiele lat przemysł papierniczy poczynił ogromne postępy w podnoszeniu jakości zbiórki zużytego papieru. Dzięki zbiórce selektywnej możliwe jest zwiększenie ilości i jakości papieru do recyklingu. Wszystkie zaangażowane strony, nawet gospodarstwa domowe, muszą zdać sobie sprawę, że jest to surowiec wtórny, i zaakceptować wynikające z tego faktu obowiązki. Niektóre kraje odbierają stare gazety i czasopisma z domów osobno od opakowań papierowych i kartonowych, ale czasami wszystkie rodzaje papieru zbierane są razem. Decydujące znaczenie ma zbiórka papieru i tektury do recyklingu oddzielnie od innych materiałów przeznaczonych do recyklingu i, co oczywiste, oddzielnie od odpadów domowych i nienadających się do recyklingu.

Kto zajmuje się zbiórką papieru?

Z perspektywy prawnej obowiązek zbierania odpadów spoczywa na samorządach, co często czyni je właścicielami odpadów. Aby osiągnąć swoje cele recyklingu, przemysł papierniczy współpracuje z władzami lokalnymi, podmiotami zbierającymi papier do recyklingu, organami gospodarującymi odpadami, wydawcami i producentami opakowań. Nowa dyrektywa odpadowa zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia selektywnej zbiórki między innymi papieru do 2015 roku.

Jak funkcjonuje łańcuch recyklingu papieru?

Zapewnienie dobrego funkcjonowania recyklingu wymaga zaangażowania wszystkich uczestników łańcucha papieru. Konsumenci muszą zostać poinformowani o swojej roli w zamykaniu obiegu papieru. Władze lokalne muszą posiadać sprawny system gospodarki odpadami. Firmy zajmujące się zarządzaniem odpadami, a także podmioty handlujące papierem do recyklingu (PfR) przyczyniają się do zwiększania ilości i jakości dostępnego PfR. Na samym końcu materiał jest przetwarzany w papierni, w wyniku czego powstaje masa papierowa z recyklingu oraz papier.

Czy istnieją ograniczenia w recyklingu papieru?

W zależności od klasy papieru włókna mogą być poddawane recyklingowi wielokrotnie, jednak nie w nieskończoność. Strumień papieru do recyklingu musi być więc stale uzupełniany produktami wytworzonymi z masy pierwotnej. Udział papieru nienadającego się z przyczyn technicznych do zbiórki i recyklingu (na przykład papier z bibliotek czy archiwów, papier toaletowy itp.) szacowany jest na 21% całkowitej konsumpcji papieru i tektury. W konsekwencji teoretyczny maksymalny poziom zbiórki wynosi 79%, a nie 100%. Im bliżej tego progu, tym przynosi on mniejsze korzyści (długi transport, brak korzyści skali itp.). Wiele krajów osiągnęło już ten poziom. W Europie każde włókno papierowe jest poddawane recyklingowi 3,5 razy.

Do czego używany jest papier z recyklingu?

Przemysł papierniczy jest największym recyklerem w Europie. Papier do recyklingu (PfR) szczególnie dobrze nadaje się do produkcji papieru gazetowego i opakowań, ale odzyskane włókna mogą być użyte także w lepszych rodzajach papieru. „Wysokogatunkowy” papier publikacyjny oraz niektóre opakowania wymagają już jednak zastosowania PfR najwyższej jakości, ten z kolei nie jest dostępny w dużych ilościach.

Dużym odbiorcą PfR jest branża papieru gazetowego, gdzie poziom wykorzystania papieru do recyklingu sięgnął w 2014 roku 95,4%. Inne główne obszary zastosowań PfR obejmują:

  • Opakowania: 74,4% całkowitej produkcji, zwłaszcza materiałów tekturowych, przy których zużywa się niemal połowę zapasów PfR (= 23 miliony ton).
  • Stopa utylizacji dla ręczników papierowych i papieru toaletowegonadal utrzymuje się powyżej 41,4%, chociaż zmalała w ostatnich latach. Podstawową przyczyną tego stanu rzeczy jest rosnąca skłonność konsumentów do wybierania miękkich produktów higienicznych. Odpowiednią miękkość dużo łatwiej uzyskać poprzez wykorzystanie włókien pierwotnych.

Świeże włókna zawarte w czasopismach i innych lepszych gatunkowo rodzajach papieru służą odnawianiu puli PfR, gwarantując funkcjonowanie obiegu papieru.

Co jako obywatel mogę zrobić, żeby wspierać recykling?

Aktywne wspieranie recyklingu papieru zaczyna się od świadomego zakupu. Wybieraj produkty, które można poddać recyklingowi i przestrzegaj zaleceń dotyczących segregacji produktów domowych. Możesz także skontaktować się z lokalnymi władzami, które udzielą ci informacji na temat systemu zarządzania odpadami stosowanego w twojej okolicy oraz poradzą, co zrobić, żeby używany przez ciebie papier trafił do recyklingu.

W jaki sposób władze lokalne mogą zwiększać i ulepszać recykling?

Najważniejszą rzeczą, jaką samorządy mogą zrobić, żeby podnieść wskaźnik recyklingu papieru, jest uruchomienie schematu selektywnej zbiórki papieru obejmującego mieszkańców i przedsiębiorców. Nie bez znaczenia jest podnoszenie świadomości mieszkańców i właścicieli firm na temat recyklingu papieru i jego znaczenia dla obywateli.